Net nu de Amerikaanse veiligheidsdienst NSA zwaar onder vuur ligt, kondigde ze een internationaal terreuralarm af. Ook in België heerst verhoogde waakzaamheid. Toeval of niet?
Een week nadat Bradley Manning door de Amerikaanse militaire rechtbank veroordeeld werd voor spionage. Enkele dagen nadat Edward Snowden tijdelijk asiel kreeg in Rusland. Toeval of een georchestreerde mediacampagne?
Collateral murder
Manning speelde zo'n zevenhonderdduizend vertrouwelijke documenten door aan WikiLeaks. Vooral de tape 'Collateral Murder' zorgde voor ophef. Die toont hoe de Amerikaanse luchtmacht in de straten van Bagdad het vuur opent op een groepje mannen, waaronder twee Iraakse journalisten van Reuters. Daarna nemen ze het busje dat de slachtoffers wil oppikken onder vuur. De Amerikanen overtreden hier duidelijk de Conventies van Genève: waarmee het een oorlogsmisdaad is.
Manning heeft nooit ontkend informant te zijn. Wel weigert hij het etiket “landverrader”. Hij handelde in het belang van de Amerikaanse bevolking, en uit frustratie over de zinloosheid van de asymmetrische oorlogsvoering in Irak en Afghanistan. Hij wilde aanzetten tot een diepgaande evaluatie van het anti-terreur beleid van de Verenigde Staten. De meningen over Manning zijn erg verdeeld. Zijn advocaat beschrijft hem als "een naïeve soldaat met goede bedoelingen".
Landverraders of helden
Manning is niet de enige klokkenluider die in de penarie zit. U herinnert zich vast het privacyschandaal rond PRISM. Ex-CIA'er Edward Snowden lekte dat de NSA data verzamelt over internetgebruikers wereldwijd, door middel van samenwerking met Facebook, Google, Yahoo, Skype, Apple en Microsoft. Met de tool XKeyscore kunnen NSA-analisten ons surfgedrag volgen op basis van een naam, een telefoonnummer of een IP-adres. Maar de media bericht meer over de persoonlijke status van de klokkenluider -waar is hij?!- dan over de feiten die hij aan het licht bracht.
Julian Assange, de oprichter van WikiLeaks, verblijft ondertussen al een jaar in de Ecuadoriaanse ambassade in Londen. De ambassade weigert hem uit te leveren aan de VS of Zweden, waar hij terecht moet staan in een verkrachtingszaak. Gevreesd wordt dat Assange na uitlevering aan Zweden in handen zal vallen van de VS. De Ecuadoriaanse minister van Buitenlandse Zaken Ricardo Patino liet weten dat Ecuador "het leven, de persoonlijke integriteit en de vrijheid van meningsuiting van Assange zal blijven beschermen".
Aaron Swartz pleegde eerder dit jaar zelfmoord, kort voordat zijn proces zou beginnen. De 26-jarige programmeur en activist riskeerde een celstraf van 50 jaar en een boete van $1 miljoen wegens inbreuken op de copyrightwetgeving. Swartz maakte de catalogus van de Library of Congress en een groot aantal wetenschappelijke publicaties van de academische database JSTOR openbaar. Hij handelde uit overtuiging dat die informatie vrij toegankelijk zou moeten zijn voor burgers.
Wat te doen met de klokkenluiders
Het is tijd om een paar belangrijke afwegingen te maken. Ten eerste het recht op waarheid en vrije meningsuiting. De klokkenluiders leggen de vinger op een open wond: de VS misbruiken de "war on terror" om oorlogsmisdaden te plegen en burgers te bespieden. De informanten handelden niet uit eigenbelang maar uit rechtvaardigheidsgevoel. Waar ligt de grens tussen loyaliteit aan de staat en die aan de medeburger? Wat met persvrijheid en de toekomst van de kritische onderzoeksjournalistiek?
Een tweede aspect is de balans tussen een transparante overheid en privacy voor de burger. Hoeveel vrijheid willen we inleveren in de naam van veiligheid?
Een derde overweging is het recht op informatie. De digitale revolutie heeft de manier waarop we data kopiëren en verspreiden enorm versneld en vereenvoudigd. Dit beïnvloedt ook de rol van de media: het oude patroon “filter-then-publish” is vervangen door “publish-then-filter”. De vroegere ‘gatekeepers’ verliezen deels hun autoriteit. Er komt een massa ongefilterd nieuws op ons af. Men kan dit betreuren, maar het is niet anders. Hoog tijd om de wetgeving omtrent intellectueel eigendomsrecht aan te passen aan het digitale tijdperk.
Een vierde dimensie betreft onze "commons" of gemeenschappelijke goederen. We leven in een wereld waarin vrijwel alles geprivatiseerd en verhandeld kan worden: zaden, schone lucht, ideeën, water, etc. Aaron Swartz handelde in de overtuiging dat wetenschap niet achter een betaalmuur thuishoort. Als we onze gemeenschappelijke goederen niet beschermen, zal ons cultureel en ecologisch erfgoed in de handen van machtige multinationals belanden.
Kortom: onze internetvrijheden en burgerrechten, ons recht op informatie en transparantie, onze persvrijheid en onze gemeenschappelijke goederen staan op het spel. De Piratenpartij wil dit onder de aandacht brengen en een maatschappelijk debat aanmoedigen. De wereld is fundamenteel aan het veranderen: wij zijn de kinderen van de digitale revolutie. Wat voor samenleving willen we in de toekomst? Laten we angst regeren? Dat is de inzet, dat is de vraag die we ons naar aanleiding van de zaken Manning en Snowden moeten stellen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten