Woordenlijst voor politieke verkopers

 

Tijdens een van mijn vele zoektochten door de krochten van het internet kwam ik een gouweouwe tegen van VPRO's Tegenlicht: De Verkoop van een Oorlog (2008). Nog steeds het kijken waard. Hieraan gekoppeld was een artikel met uitleg van woorden die ik jullie absoluut niet wil onthouden. Lijstje alles behalve compleet, maar toch, doe er je voordeel mee... Propaganda doorbreek je met kennis, hier het begin:

Woordenlijst voor politieke verkopers

Frits Wester (ooit CDA, nu RTL) bezwoer het ons via de telefoon, in onze research-fase: ‘Nederland kent helemaal geen spindokters, hier hebben we alleen verkopers'. Voor verkopers die zichzelf willen opwerken tot een echte geraffineerde spindokter is hier de lijst van termen die onontbeerlijk zijn. Oftewel: how to bluff your way into communication strategy.

'An Adlai Stevenson'
Lawrence Wilkerson vergelijkt in de uitzending Colin Powell's VN-speech met 'doing an Adlai Stevenson cuban missile crisis'. Stevenson was de Amerikaanse vertegenwoordiger bij de VN ten tijde van de Cubaanse raketcrisis, oktober 1962. Stevenson was dus destijds als diplomaat degene die de Amerikaanse huid zo duur mogelijk moet verkopen. Zie ook onder -> Doing a Powell

Artificial Reality Imagineer
Nieuw beroep. Nu naast de gewone werkelijkheid steeds meer gemedialiseerde (politieke) werkelijkheid ontstaat, wordt die gebouwd door scriptschrijvers, decorbouwers en 'imagineers': zeg maar beeldcreërders.
Zie ook onder -> Creality, Sforzan.

Burn Notice
Een 'burn notice' is een officiële verklaring van een inlichtingendienst aan andere diensten. Het bestempelt één of meerdere individuen of groepen als onbetrouwbaar of onbruikbaar voor bepaalde doeleinden. Denk Chalabi, Curveball, Ghorbanifar. Lees hiernaast het fraaie informanten-artikel 'Iran the Next War' van onderzoeksjournalist James Bamford.

Bush bubble
Term bedacht door Washington Post-journalist Dan Froomkin. De 'Bush bubble' is de ruimte om George W. Bush heen waarin geen afwijkende mening gehoord wordt. 'It is the nearly 100 percent dissent-free world in which Bush travels. This world is one in which there's almost no possibility of Bush ever hearing a discouraging word'.

Conspiranoia
Ontleend aan het Spaans. Samentrekking van 'conspiracion' en 'paranoia'. Situatie van algeheel wantrouwen gekoppeld aan de overtuiging dat alles zich in samenzweringen voltrekt. Maar zoals Andy Grove van Intel ooit zei over het zakenleven: 'only the paranoid survive'.

Content Labelling
Voorstel van onderzoekster Julia Hobsbawn: voortaan zou elk mediabericht voorzien moeten worden van een 'content label'. Bijvoorbeeld 'this story is brought to you with 5 off the record briefings, one press release and has been checked and approved by the PCC'.

Covert perception manager
Wij als burgers denken de baas te zijn over onze eigen perceptie. Uiteraard: wij als publiek weten ook wel dat onze blik, visie, opinies en meningen beinvloed worden door hen die belang hebben bij een bepaalde beeldvorming. Maar vaak weten we niet of die beeldvorming bewust wordt gestuurd. Zit er een manager aan de knoppen die een bepaalde voorstelling van zaken 'regelt', al dan niet samen met de media? Een 'covert perception manager' doet zulks dan ook nog eens in het geheim. John Rendon van Rendon Communications geldt als de internationale vakman op dit gebied: zijn bijnaam is dan ook 'the real sultan of spin'.

Creality
Neologisme. Koppelt 'creatie' aan ' realiteit'. In Nederland heeft vooral de jonge NRC-Next schrijver en filosoof Rob Wijnberg het begrip gelanceerd in zijn boek 'Boeiuh!'.

Doing a Powell
Betekent zoveel als 'degene zijn die het (politieke) verhaal verkoopt aan publiek, media en eventuele bondgenoten en/of vijanden'. Vernoemd naar Colin Powell's presentatie in de VN Veiligheidsraad op 5 februari 2003.

Embedded journalism
Nieuwe vorm van oorlogsjournalistiek, ontstaan in de 2e Golfoorlog. Journalist wordt onderdeel van een leger op missie, en verslaat de oorlog of de vredesmissie of het conflict als het ware onder dekking van dat leger, overwegend dat van zijn eigen land.

Framing
Denk aan 'kadreren' in de wereld van het beeld. In de communicatiestrategie betekent ' framing' in feite het toe-eigenen van een bepaald thema, of begrip of beleidsterrein. In Nederland is het bijvoorbeeld evident dat Balkenende IV het begrip 'samen' heeft omlijst als frame. Het kwam 38 keer voor in de regeringsverklaring en de kabinetsleus is 'Samen Leven Samen Werken'.

Government by Media
Vroeger regeerde je bij decreet, nu 'by media'. In Nederland gelden de 100 dagen een beetje als de eerste kennismaking met deze moderne vorm van politiek bedrijven. En als de media je niet goedgezind zijn sla je hard terug. Daarover kunnen KRO's Reporter ('selectief winkelen') en onze gewaardeeerde collega's van Argos ('ufo-journalistiek') meepraten.

Infoganda
Samentrekking van 'propaganda' met de reeds bestaande samentrekking 'infomercial'. Op het net gedefinieerd als 'like propaganda, only dishonest'. In elk geval een vorm van communicatie waarin informatie -al dan niet juist- gebruikt wordt om iets te propageren.

Information Operations Roadmap
Voortgaand op John Rendon's dictum dat informatie in feite niets meer en niets minder is dan landjepik, ontwierp voormalig minister van Defensie Donald Rumsfeld in oktober 2003 een zogeheten 'information operations roadmap' van maar liefst 74 pagina's, met 57 aanbevelingen. Aangezien het militaire succes van een hedendaagse vechtmachine afhangt van informatievoorziening, perceptie en imago pleit Rumsfeld ervoor om elke militaire actie te koppelen aan een zeer bewuste mediacampagne.
Zie ook onder -> Psyops.

Jessica Lynch
Amerikaanse soldate die ongewild symbool werd voor hoe militairen in de Irak oorlog gebruikt werden door communicatie-strategen. Lynch was eind maart 2003 met collega's in een hinderlaag gelopen in de buurt van Nasiriyah. De operatie om haar te redden, waarbij Jessica zelf naar verluidt ook heldhaftig optrad, werd op 1 april -whatsinadate- live (!) op de Amerikaanse televisie uitgezonden. Achteraf bleek het het verhaal grotendeels bedacht om het juiste patriottisme weer bij het Amerikaanse publiek terug te brengen. Zelfs de vermeende mishandeling en verkrachting bleek gelogen, want Iraakse artsen hadden Lynch zelfs beschermd tegen de eigen Iraakse troepen.
Zie ook -> Psyops.

Media Mapping
Term zegt het eigenlijk al: gevorderde communicatiestrategen en spindokters brengen de arena in kaart waar zij in opereren. Als de informatiemarkt een slagveld is (-> zie Information Operations Roadmap) dan zijn er ook stafkaarten nodig. Zie hiernaast bij de links een voorbeeld van het begin van een mediamap over tabak en alcohol.

Militainment
Oorlog en legers als vermaak. Militaire entertainment. Kan zowel slaan op Hollywoodiaanse weergaves van soldatenlevens en militaire missies als op entertainment dat door het Pentagon zelf is geproduceerd. Goed voorbeeld is de computergame 'America's Army', een eigen produktie van de US Army. De game vervangt de oude print- en media-campagnes 'Join the army'; inmiddels wordt deze uiterst realistische computergame gebruikt voor zowel recruteringsdoeleinden als voor feitelijke training van soldaten.
Zie ook de Tegenlicht-episode ' Het Oorlogsspel' van 31 maart aanstaande.

News Management
De tijd dat nieuws gewoonweg werd bepaald door wat er gebeurde ligt uiteraard achter ons. Bij steeds meer nieuws wordt duidelijk dat er activiteiten plaatsvinden die de voorstelling van zaken in de nieuws. De term 'managing the news' heeft nog steeds wel een negatieve lading. Maar hoe lang nog?
Zie ook -> Covert Perception manager.

People formerly known as the audience
Term van blogger, burgerjournalist en mediaprofesoor Jay Rosen. In een cynische brief houdt hij de goegemeente der mainstream media voor dat het publiek nog wel degelijk bestaat. Sterker nog, de komst van de internet burgerjournalistiek maakt in zijn ogen dat de geijkte mechanismes van show-en-toeschouwers niet langer opgaan: 'The people formerly known as the audience are simply the public made realer, less fictional, more able, less predictable. You should welcome that, media people. But whether you do or not we want you to know we're here' .

Political Framing Expert
Netter woord voor spindokter.
Zie onder -> Spindokter.

Pro-activiteit
De beste tactiek voor een spindokter. Altijd de andere partij een stap vóór zijn. Bijvoorbeeld: de ander beschuldigen van 'flipfloppen' (John Kerry) of 'draaikonten' (Wouter Bos) in de beleidsvoering.

Psyop
Te definieren als bewust geplande operaties om het denken en doen van individuen en groepen te beinvloeden. In feite begint de PSYOP met het bestuderen van de vijand, en mondt uit in pyschologische oorlogsvoering via communicatiemiddelen. Klassiek voorbeeld is het ge-ensceneerde omvertrekken van het Saddam Hussein-standbeeld in Bagdad.

Reality based community
Ontleend aan een klassiek geworden passage in Ron Suskind's 'One Percent Doctrine'. Naar verluidt zou Karl Rove Suskind toegefluisterd hebben dat er twee werkelijkheden zijn: die van het Empire en die wordt gemaakt in het Witte Huis, en die van de reality-based community, de wereld van burgers en journalisten aan wie het is voorbehouden te kijken naar hoe geschiedenis wordt geschreven en gemaakt.
 
Sforzian
Op de wijze van Scott Sforza. Scott Sforza is een voormalig studioregiseeur annex art director van ABC News; de laatste jaren maakt het Witte Huis dankbaar gebruik van zijn diensten. Geldt als de keizer van de visuele presentatie. Was zowel de man achter de Colin Powell-point in de UN als de Mission Accomplished landing als de persconferentie van Tommy Franks op 22 maart 2003.

Spindokter
Spinnen is: een situatie of ontwikkeling in de media dusdanig presenteren dat het in het voordeel is van de politieke machthebbers. Een spindokter is (als het over oorlog gaat) een assistent in de communicatie-strategie die de dreiging van de vijand zo presenteert dat een geslaagde oorlogsmissie de desbetreffende politicus tot een held maakt, en diezelfde politicus met zijn/haar reputatie niet schaadt als er iets mocht misgaan.

Truthification
Het leveren van verklaringen, het voorstellen van zaken en het aanbieden van informatie op een wijze die maakt dat ze als het ware 'vanzelf' waar worden. Of zoals de 'Urban Dictionary' het omschrijft: 'the act of changing a false statement into a true statement through the use of outside sources'. En die 'sources' kunnen van alles zijn, getuige Jan Blom.

Wag the Dog
Beroemde film van Barry Levinson uit 1997. Naar het boek 'American Hero' van Larry Beinhart, door David Mamet omgewerkt tot toneelstuk en filmscript. Volgt een Amerikaanse president in de problemen die door een team van gehaaide communicatie-experts (glansrollen van Robert de Niro en Dustin Hoffman) wordt 'rechtgezet'. Titel betekent zoveel als 'De hond kwispelstaarten'.

Zender van je eigen boodschap
N.a.v. een opmerking van Jack de Vries, in een telefonisch voorgesprek. Volgens hem werd er na Jozias van Aartsen's terloopse melding aan de Tweede Kamer dat 'de bombardementen op Belgrado zijn begonnen' voor gezorgd dat dit soort groot militair nieuws voortaan bij de premier moest beginnen en dat Balkenende dus heel duidelijk 'de zender van de eigen boodschap' werd. <